Nhạy cảm vấn đề đưa phát ngôn người nức danh vào đề thi

Đầu tháng 10, trên mạng từng lớp Facebook ở Việt Nam truyền tay nhau một đề thi lạ đưa trường hợp của 2 “hot girl” Ngọc Trinh và Bà Tưng làm đề bài để học sinh phân tích. Đề thi sau đó được xác nhận là nằm trong hệ thống đề thi chọn học trò giỏi môn Ngữ văn lớp 12 của thành thị Hải Phòng do Sở GD-ĐT Hải Phòng ra đề.

 Ảnh chụp đề thi học sinh giỏi  

Đề thi với thời gian 180 phút có một câu hỏi nghị luận 3 điểm với nội dung: "Câu 1: Người mẫu Ngọc Trinh từng giải đáp phỏng vấn rằng: "Yêu không có tiền thì cạp đất mà ăn à?" Mới đây cô gái trẻ Lê Thị Huyền Anh (biệt danh "Bà Tưng") khi trả lời một trang mạng từng lớp, cũng chính trực: "Tôi ước mơ có nhiều đại gia, nhiều người giàu quan tâm đến mình, cho tôi thật nhiều tiền". 

 Từ những hiện tượng trên, anh/chị hãy viết một bài văn (tối đa 800 từ) về chủ đề: "Tiến bộ tầng lớp và ước mong đại gia của cô gái trẻ." 

Ngọc Trinh  

 "Bà Tưng" Lê Thị Huyền Anh 

Đề thi lạ và “hot” này khiến cư dân mạng xôn xao và nhận được nhiều ý kiến trái chiều. Phần lớn cho rằng đề thi hay, bám sát thực tiễn cuộc sống, mở và thoáng, trong khi một số quan điểm cho rằng hai hình ảnh “hot girl” tai tiếng này không nên đưa vào một đề thi Văn.

Một độc giả trên một trang web đã nêu ý kiến của mình về đề thi của Sở GD-ĐT Hải Phòng như sau: “Đề thi giúp tăng tính sáng tạo của học trò. Không đi theo đường mòn phân tích văn thơ cũ, đòi hỏi khả năng cập nhật thông báo và khả năng nhận xét của mỗi người. 100 bài sẽ có 100 bài khác nhau, không rập khuôn như hồi mình học nữa! Mình ủng hộ đề thi này!”. 

Nhưng cũng có ý kiến cho rằng việc ra đề thi là lệch chuẩn, khiên cưỡng và không xứng khi đặt vấn đề “tiến bộ xã hội” bên cạnh “ước mong đại gia” của các nhân vật đề cập trong đề thi.

Theo một trong những thành viên ra đề thi này thì: “Đề thi chọn học trò giỏi môn Ngữ văn lớp 12 của tỉnh thành Hải Phòng vẫn được xây dựng trên tinh thần chỉ đạo chung của Bộ GD-ĐT là bám sát thời sự, định hướng, giáo tình dục yêu quê hương sơn hà con người cho học sinh”; “Là đề thi mở, đề thi khuyến khích những ý kiến ý kiến của từng học sinh. Nhưng đây là kỳ thi chọn học sinh giỏi, lựa ra những bạn ưu tú nhất nêu sẽ có những yêu cầu cao hơn bình thường”... 

Một thành viên khác cũng trình diễn.# Quan điểm của mình rằng, đề thi đã "hướng học sinh né tránh các vấn đề hắc búa, các nhân vật “lệch chuẩn” trong khi các vấn đề, nhân vật đó vẫn đang hiện hữu trong xã hội sẽ chỉ làm cho học sinh cách biệt thực tiễn cuộc sống, thiếu đi tư duy phản biện tầng lớp và sự chủ động, sẵn sàng trong cuộc sống sau này". 

Ngày 15/10, sở GDĐT đã dừng công việc ra đề thi các vòng thi tiếp theo đối với nhóm cán bộ, càn đã ra đề thi nói trên. Theo đó, việc ra đề thi bảo đảm đề nghị chuyên môn như ra đề mở, gắn với thực tiễn xã hội nhưng cần xem xét đến tính tầng lớp và hiệu ứng với dư luận tầng lớp. Đặc biệt cần thận trọng trong việc lựa chọn nội dung đề thi có liên tưởng các vấn đề mẫn cảm của tầng lớp, rà soát các phương diện của đề thi trong mối quan hệ nhiều chiều với đời sống tầng lớp.

Hao hao, mới đây, cư dân mạng Trung Quốc tỏ ra sốc khi đề thi tốt nghiệp cấp 2 đã đưa một câu nói của nữ diễn viên Dương Mịch vào đề.

 Nữ diễn viên Dương Mịch 

Cụ thể, trong một câu hỏi tự luận, nội dung của đề thi như sau: “Nữ diễn viên Dương Mịch từng nói, bạn chỉ thấy những ánh sáng từ thân đom đóm. Nhưng hiếm ai biết được rằng, đằng sau ánh sáng đó là sự vậy vỗ cánh của chúng. Trước khi nức tiếng, cô ấy cũng chỉ là một người thông thường nhưng nhờ sự nạm không ngừng nghỉ đã trở thành diễn viên nổi tiếng khắp Đông Tây Nam Bắc. Từ Dương Mịch hãy viết một bài văn ít hơn 800 từ, thể tự do”. 

Câu nói trên được trích từ phần dự ghi hình chương trình” Câu chuyện hậu trường” do đài Hồ Nam thực hiện về Dương Mịch.

Ngay sau khi đề thi được đăng tải trên các phương tiện truyền thông,rưa rứa như đề thi đưa Ngọc Trinh và “bà Tưng” vào đề thi cùa Sở GD-ĐT Hải Phòng, nó đã nhận được rất nhiều tranh biện trái chiều. Cư dân mạng cho rằng liệu giám khảo có phải là fan của Dương Mịch. Họ cho rằng việc ra đề thế này chỉ khiến cho các em học sinh đê mê trong thế giới tiêu khiển. Những lời bình luận trái chiều đã được đưa ra như: “Không nên nuôi dạy trẻ con để trở nên ngôi sao thần tượng. Phóng đại giá trị lời nói của Dương Mịch quá đáng”, “Chủ đề này còn hơn cả sự làm nhục. Chúng ta không thiếu những tấm gương”. 

Trong khi đó,cũng có không ít ý kiến đưa ra những thông báo hăng hái từ đề thi: “Nghệ sĩ và giới trẻ thường rất gần gũi với nhau và đó là cách đơn giản để học trò nắm bắt đề thi tốt hơn. Chúng ta hơn nữa còn cần đến sự đa dạng trong đề thi và đây là đề thi thú vị”. 

Xem ra, bộ GD-ĐT của các nước cần có thêm thời kì để đánh giá, thẩm định các đề thi có nêu chứng dẫn quan điểm/câu nói của người nức danh sao cho phù hợp với dư luận mà vẫn đảm bảo được tính giáo dục và sự lựa chọn năng lực học trò.

 Huyền Châm  (Tổng hợp)