Ám ảnh bệnh 'mở khóa đầu' ở Bắc Giang

Theo lời người dân tại huyện Lục Ngạn thì đây là loại bệnh chỉ chữa được bằng phương pháp độc nhất vô nhị đó là đốt ngải! Đốt ngải để “mở khoá đầu”.

 Câu chuyện của một người bạn 

Ngẫu nhiên một lần gọi điện hỏi thăm người bạn ở Bắc Giang, tôi “lạnh gáy” khi được nghe câu chuyện về sự thoát chết kỳ diệu của đứa nhỏ, con bạn tôi vì căn bệnh “mở khóa đầu”. Cô bạn kể rằng, khi mới sinh được vài ngày, đứa nhỏ bất chợt cứ khóc ngằn ngặt mãi không nín, không chịu bú. Gia đình vội đưa đến bệnh viện, sau hai ngày theo dõi, các bác sĩ lắc đầu nói: “Gia đình về lo hòm cho cháu”. Đang tuyệt vọng, đau đớn khi ôm đứa con đỏ hỏn trên tay bắt đầu lả đi, thì có một người đàn bà tại bệnh viện khi được người nhà bạn tôi kể lại triệu chứng của đứa trẻ đã vạch đầu ra xem và nói “mở khóa đầu rồi, nhanh, mang về bà Ba đốt ngải ở Lục Ngạn”.

 Bà Lý Thị Ba đang đốt ngải cho một cháu bé 

“Còn nước, còn tát”, cả nhà lại hớt hải thuê xe, đem con đến nhà bà Ba theo lời chỉ dẫn của người nữ giới nọ. Sau khi thăm khám, bà lang này chóng vánh lấy một nhúm lá ngải hơ lửa và đốt quanh trẻ. Theo lời bà lang này, “khóa đầu” đứa trẻ đã mở đến trán, nếu chậm trễ, chỉ vài giờ nữa khi “khóa đầu mở” đến cằm thì trẻ sẽ chết. Bạn tôi kể rằng, lúc bà lang chỉ cho đường rãnh trên đầu con mình từ sau gáy đến trán, ai cũng hốt hoảng khi sờ thử thì đường rãnh ấy lọt thỏm đầu ngón tay trỏ thật.

Chỉ với thao tác vài phút của bà lang, đứa trẻ đã được đốt ngải xong. Điều kỳ diệu là chỉ sau đó vài giờ, con của bạn tôi đã hồng hào, bắt đầu bú trở lại và tượng không khóc cằn cặt nữa. Hiện tại, đứa trẻ mà bác sĩ nói về “lo cỗ ván” ấy nay sắp tròn 2 tuổi, ăn uống và tăng cân rất tốt. Câu chuyện về căn bệnh “mở khóa đầu” có vẻ hoang đường kia khiến tôi thật sự tò mò và băn khoăn. Tôi đã quyết định đi tìm thực hư căn bệnh này thế nào mà theo như lời cô bạn ấy thì nó rất phổ thông ở Bắc Giang hiện thời.

 80% trẻ mới sinh đều bị “hổng, lỗ” ở đầu? 

Lái xe Phùng Văn T. Biết về bệnh “mở khóa đầu”. Anh nói: “Có gì lạ đâu, chắc cũng phải đến 80% đứa trẻ ở Lục Ngạn bị “mở khóa đầu”. Anh Toản cho biết, ngay cả vợ và đứa con 5 tuổi của anh cũng đều bị bệnh này. Theo lời người Tài xế này, ngày trước, khi mới sinh, đứa con của anh cũng bỏ bú và ngủ li bì. Đến bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Giang, thầy thuốc nói bị “viêm màng não bẩm sinh”, theo đó sau này lớn lên, con anh sẽ “ngớ ngẩn” và phát triển không thường ngày.

“Nghe mách, tôi mang con đến ông thầy lang. Ông thầy này đốt một nhúm lá và ấn vào các huyệt trên đầu con tôi, sau đó ông thầy bóp ở đầu ti của nó ra một ít nước đặc màu trắng như nước vo gạo nói là nước độc. Đốt xong, tôi đưa con về, đến nay, con tôi vẫn phát triển thường ngày. Nó rất nghịch ngợm, hiếu động và đang đi học mẫu giáo lớn. Không có diễn tả gì là “ngớ ngẩn”, anh Toản nói.

Qua tìm hiểu, tôi thật sự sửng sốt vì không chỉ có gia đình anh Toản là nạn nhân của căn bệnh này. Mà rất nhiều hành khách trên xe nói rằng, con cái và cháu chắt của họ đều bị “mở khóa đầu”.  Cô Nguyễn Thị Xuân (Chũ, Lục Ngạn) cho biết, hai đứa con gái của cô đều bị bệnh này và được chữa khỏi nhờ đốt ngải. “Ngày nay, đứa lớn đã lên lớp 12, còn đứa nhỏ đang học lớp 8. Mấy đứa cháu họ nhà tôi, hầu như đứa nào cũng bị “mở khóa đầu” từ khi mới sinh”, cô Xuân nói. Cũng theo lời người phụ này, mỗi xã tại Lục Ngạn phải có ít ra hai người làm nghề đốt ngải chữa “mở khóa đầu”. Điều lạ thường là không chỉ có trẻ nhỏ mới bị, mà cũng có rất nhiều người lớn cũng “mở khóa đầu” mà không rõ nguyên do.

  Thực hư đốt ngải “mở khoá đầu” 

Tôi đã nhờ một bác xe ôm chở đến một bà lang có tiếng tại xã Nghĩa Hồ. Vừa đi, bác xe ôm vừa kể, bà lang này hành nghề đốt ngải suýt soát cũng hơn 30 năm. Không chỉ ở Bắc Giang mà nhiều nơi như Hải Phòng, Bắc Ninh, Nam Định, Quảng Ninh… cũng nhờ đến bà cứu giúp. Nhiều gia đình, nửa đêm cũng đến rước bà về nhà hoặc đưa bà đến khoa sản tại bệnh viện để nhờ bà đốt ngải chữa “mở khóa đầu”.

Bà lang có tên Lý Thị Ba, tranh thủ kể cho tôi nghe về nghề gia truyền đốt ngải chữa “mở khóa đầu”. Bà lang này cho biết, bà và các chị em được bố truyền nghề cho từ năm 16 tuổi. Nhưng chỉ có độc nhất vô nhị bà học được. Năm bà 20 tuổi, bố mất, bà theo gót bố hành nghề và đến nay cũng 35 năm làm nghề chữa “mở khóa đầu”. “Ngày trước “mở khóa đầu” rất ít. 10 năm trở lại đây, “mở khóa đầu” lại phát triển rất nhanh, ngày nào tôi cũng có ít nhất 2, 3 gia đình đến nhờ đốt ngải”, bà Ba nói.

Khi được hỏi về căn do tại sao căn bệnh kỳ quái này càng ngày càng nhiều, bà Ba cho biết, bà cũng không biết lý do tại sao. Bà chỉ đồn đoán rằng, có thể do môi trường, khí hậu ở Lục Ngạn thường lạnh, nhiều sương muối cộng thêm việc thực phẩm hàng ngày có chứa quá nhiều thuốc trừ sâu, chất bảo quản. Theo đó, khi trẻ mới sinh ra, thân và sức đề kháng còn yếu dẫn đến tình trạng “mở khóa đầu”.

Bà kể rằng, nhiều đứa trẻ, thậm chí bác sĩ tại Hà Nội cho về vì “hết hy vọng rồi” nhưng đến tay bà chỉ cần một hai lần đốt ngải là khỏi hoàn toàn. Với những đứa trẻ bị nặng thì có thể 3 lần đốt. Tất nhiên những đứa trẻ ấy, tâm thần phát triển sẽ không được nhanh nhẹn như những đứa trẻ khác. “Cũng có nhiều đứa trẻ đến nơi, tôi phải khoanh tay. Không phải vì tôi không chữa được, mà tôi có khuyên thẳng với nhà họ rằng, có chữa khỏi thì sau này cũng chỉ khổ nó, khổ cả gia đình, vì bệnh quá nặng. Rãnh “khóa đầu” mở đến tận cằm, sờ đầu thì mềm nhũn, nếu có sống được thì cũng dở dở thôi”, bà Ba tâm can.

Về bài thuốc đốt ngải, bà Ba lấy trong tủ ra 3 hộp được đậy kín cẩn thận, khi mở ra có mùi thơm. Bà nói, lá thuốc này chỉ lấy đúng một ngày 5/5 trong năm. Vào ngày đó, bà phải tự tay lấy hàng chục gánh thuốc về để phơi khô. Sau đó, phải vò đi vò lại nhiều lần cho đến khi cây thuốc đó thành bột mới dùng được. Theo bà, loại thuốc rất đơn giản nhưng quan yếu là phải tìm được huyệt để đốt.

Hầu hết những người đã từng được bà Ba chữa bệnh đều khẳng định rằng, lá thuốc của bà kỳ diệu lắm, chỉ cần một giờ sau khi đốt ngải, đứa bé đã khỏi bệnh hoàn toàn, đã biết bú và “rãnh khóa đầu” thì khép lại.

 Ong Thị Lý